درآمدي بر تاريخ ترجمه

ترجمه بازآفريني علمي و هنرمندانه‌ي مواد متني زبان مبدأ در زبان مقصد است كه بر پايه‌ي ويژگي‌هاي تعادل متني صورت مي‌گيرد و موجب تعامل بين ابناء بشر مي‌شود. به علاوه رشد علمي در رهگذر تاريخ به وجود مي‌آيد. علوم بشري كه مطالعات ترجمه هم از آن جمله است همگي از رهگذر رشد، خودآگاهي و تلاش‌هاي مستمر آدمي به وجود آمده‌اند. ژان‌پل‌وينه مي‌گويد: ترجمه‌ي شفاهي قدمتي همپاي كره‌ي زمين يا به طور دقيق‌تر به درازاي برج بابل دارد. پديده‌ي ترجمه، پديده‌اي قديمي است كه در پي تنوع زباني به وجود آمد. بعضي پژوهشگران قدمت ترجمه را به دوران پس از اختراع خدا نسبت مي‌دهند و بعضي ديگر قدمت آن را به قدمت ادبيات مكتوب مي‌دانند. در اين اثر، به منظور تبيين مسائل مرتبت با ترجمه‌پژوهي، سير تحولات تاريخ ترجمه همچنين سير تطور مباني نظري موضوع در جهان و ايران مورد بررسي قرار گرفته است«درآمدی به تاریخ ترجمه» نوشته سیدمحمدحسین قریشی(-۱۳۳۶)، است. ترجمه فرایندی است که روی زبان‌ها انجام می‌گیرد و طی آن مواد متنی زبان مبدأ (گفتاری یا نوشتاری) در زبان مقصد بازآفریده می‌شود. پس ترجمه پیوندی ذاتی با زبان دارد و به دلیل پیچیدگی ذاتی زبان، بازآفرینی مواد متنی زبان مبدأ در زبان مقصد، فرایندی پیچیده خواهد بود. بدیهی است زبان‌ها به لحاظ ساخت صوری (عدم ‌تناسب نظام‌های واژگانی و نحوی) و ساختار معنایی زبان با یکدیگر تفاوت دارند و زبان‌شناسی دانشی است که این تفاوت‌ها را بر ما آشکار کرده است. پس در مطالعات ترجمه‌شناختی وجوه گوناگون زبانی، چون نقش‌های زبان، عناصر واژگانی، نحوی و معنایی دخالت دارد و هرگونه مطالعه‌ی ترجمه‌شناختی مبتنی بر مسایل زبانی است. زبان‌شناسی دانشی است که به «شرح» یا «خوانش» مطالعات زبانی می‌پردازد. نگارنده در نگارش این اثر به دو جنبه نظر داشته است؛ هم تحولات تاریخی ترجمه از ابتدا تاکنون، و هم مطالعات نظری که در حوزه‌ی ترجمه صورت گرفته است. لذا این کتاب مشتمل بر چند بخش است: تاریخ ترجمه از دوران باستان تا دوران معاصر، تاریخ ترجمه در جهان اسلام و تاریخ ترجمه در ایران. در هر بخش به تاریخ تطور مطالعات نظری ترجمه نیز پرداخته شده است.